Ons hou die Vaal se vlakke steeds dop …

Ek het vroeër geskryf dat ons die Vaal se vlakke dophou. Met ‘n houtoog, want ons huis het in 2010 en 2011 so meter hoog in die rivier gestaan. Toe die water vertikaal met ongeveer agt meter gestyg het om in ons huis in te gaan.

Die vlak van die Vaal het einde Desember by ons 3 m gestyg, dus was die rivier wyd, maar steeds onder die wal wat ons huis en grasperk van die rivier skei.

Intussen het die rivier gestyg en die ou vinknessies wat laag gehang het, verdrink.

Ongelukkig die wat nuut gebou was, ook. Kyk hoe hang die sopnat nessie op die voorgrond soos ‘n stuk nat lap aan die doringboomtak wat soos ‘n visstok buig om die swaar las te dra. Is dit nie wonderlik dat die nessie nie meegesleur is nie, maar steeds aan die tak vasgeheg is? Hoe kry die vinkies dit reg?

Anne, die vinkies was weereens vir die hoër watervlak gereed, het weereens nuwe nessies gebou. Weereens in ‘n rekordtyd.

Die keer het hulle egter ‘n hoër boom langs die oorspoelde nessies gekies. Die vlak van die rivier het oor die naweek sigbaar gedaal om die nessies te ontbloot. Ek kon die onderste enetjie ook sien, wat op die foto steeds onder die water is.

Die opvangsgebied van die Valsrivier, wat so kilometer of ses van ons af in die Vaal inloop, het egter baie reën gekry. So baie dat die vlak van die Valsrivier, wat daar eintlik meestal net ‘n stroom is, bykans 9 m gestyg het.

Die bestuur van die Vaaldam het drie sluise toegemaak om die skade langs die Vaal te beperk. En ek was bekommerd, want dit reën steeds baie. Indien hulle dit nie gedoen het nie, sou die Vals se water die Vaal s’n by ons ophoop en kon ons wel oorstroom het. Want die water het by ons tot bykans 5 m gestyg.

Volgens ons bure was dit op ons gras, maar dan moet dit nog baie styg om in die huis in te gaan, want die skuinste op na die huis is baie steil. Ons bure langs ons se rondawel staan egter onder die water, net sy toppie steek uit.

Ek bid regtig die keer dat die ou vinkies se derde probeerslag suksesvol was. Dat hierdie nessie nie ook oorstroom het nie. Hierdie een is waarskynlik veilig, hy is bokant die wal.

Kan jy hom sien? Hy is soort van in die middel van die foto, effens na links. Nog grasgroen van nuwigheid.

Ons huis het in 2010 en 2011 einde Januarie oorstroom toe die bestuur van die Vaal die dam toegelaat het om 118% vol te raak. En toe paniekbevange al 14 sluise gelyk oopgemaak het. Dit het ‘n tsunami water rivier af gestuur om die vlak van die Vaal met 9 m te laat styg.

Ek sien hulle beheer veel beter, maak reeds op 110% 5 sluise oop. Dit is genoeg om die las op die wal te verlig sonder om almal ondertoe onder die water toe te gooi. Daar is wel huise wat tans water het, maar hulle is onder die eeu vloedvlak gebou. Ons s’n nie, hy oorstroom slegs as daar menslike foute met die bestuur van die dam gemaak word.

Ek glo dat ons vanjaar weer nie gaan oorstroom nie, maar ek kan nie help om die vlak van die Vaal gereeld dop te hou nie. En ons wonder tog of ons nie maar die onderste vloer moet gaan uittrek nie. Die Vaaldam word goed bestuur, maar daar val baie reën in die opvangsgebied onder die dam. Ons het Saterdag in Parys deur die rivier gery, met ‘n waentjie vol meubels wat nou in ons nuwe huisie pas.

Ek was goed benoud, want ek kyk hoeveel keer na mense wat dit doen en dan van die brug afgespoel word. Ek het drie Schnauzers in die kar wat ook gered moet word. Maar ons is veilig daardeur, met die genade van die Here.

Ons weet die water neem drie dae van die Vaaldam tot by ons. Dus het ons genoeg tyd om deur te gaan en uit te trek as ons moet. Vir nou wil ek nie, ek sal later vertel waarom nie. Ek wil die plek geniet.

***

Rede vir dankbaarheid vandag is die goeie reën wat oor die land val. Ek wens ek kon dit Oos-Kaap toe stuur, nie om my huis te beskerm nie, maar omdat hulle die water so nodig het. En ek wil die Here sommer ook vra of so bietjie van die water daarheen gestuur kan word. Die mense het dit nodig. Hierdie water jaag reguit see toe.